Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

summā locum sibi legit in arce

  • 1 arx

    arx, arcis, f. [arx ab arcendo, quod is locus munitissimus rubis, a quo facillime possit hostis prohiberi, Varr. L. L. 5, § 151 Müll; cf. Serv. ad Verg. A. 1, 20; Isid. Orig. 15, 2, 32; Doed. Syn. IV. p. 428; v. arceo], a stronghold, castle, citadel, fortress, akropolis; in Rome, the Capitolium.
    I.
    A.. Lit.: arce et urbe orba sum, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 114 Müll.): optumates, Corinthum quae arcem altam habetis, id. ap. ejusd. Fam. 7, 6: edicite per urbem ut omnes qui arcem astuque accolunt, cives, etc.; Att. ap. Non. p. 357, 14:

    Illa autem in arcem [hinc] abiit,

    Plaut. Bacch. 4, 8, 59; so id. Ps. 4, 6, 2:

    In arcem transcurso opus est,

    Ter. Hec. 3, 4, 17:

    Condere coeperunt urbīs arcemque locare,

    Lucr. 5, 1107:

    arcis servator, candidus anser,

    id. 4, 683:

    munire arcem,

    Cic. Pis. 34 fin.:

    cum Tarento amisso arcem tamen Livius retinuisset,

    id. de Or. 2, 67, 273: arx intra moenia in immanem altitudinem edita; Liv. 45, 28:

    arx Sion,

    Vulg. 2 Reg. 5, 7:

    arx Jerusalem,

    ib. 1 Macc. 13, 49:

    Romana,

    Liv. 1, 12:

    Capitolina,

    id. 6, 20; cf. id. 3, 18:

    Sabinus arcem Capitolii insedit mixto milite,

    Tac. H. 3, 69; Suet. Claud. 44 et saep. As the place on which auguries were received (cf. auguraculum):

    ut cum in arce augurium augures acturi essent,

    Cic. Off. 3, 16, 66; so Liv. 1, 18 and 24.—Hence,
    B.
    Trop., defence, prolection, refuge, bulwark, etc.:

    Castoris templum fuit te consule arx civium perditorum, receptaculum veterum Catilinae militum, castellum forensis latrocinii,

    Cic. Pis. 5, 11:

    haec urbs, lux orbis terrarum atque arx omnium gentium,

    id. Cat. 4, 6; cf. id. Agr. 1, 6, 18:

    Africa arx omnium provinciarum,

    id. Lig. 7, 22:

    Stoicorum,

    id. Div. 1, 6, 10:

    arx finitimorum, Campani,

    Liv. 7, 29; 37, 18:

    tribunicium auxilium et provocationem, duas arces libertatis tuendae,

    id. 3, 45:

    arx ad aliquid faciendum,

    id. 28, 3:

    eam urbem pro arce habiturus Philippus adversus Graeciae civitates,

    id. 33, 14; Flor. 3, 6, 5:

    quasi arx aeternae dominationis,

    Tac. A. 14, 31.—
    C.
    As the abode of tyrants, a poet. designation of tyranny (cf. Ascon. ad Cic. Div. in Caecil. 5), Claud. IV. Cons. Hon. 293 Heins.:

    cupidi arcium,

    Sen. Thyest. 342; cf. id. Contr. 4, 27:

    non dum attigit arcem, Juris et humani culmen,

    Luc. 7, 593 Corte; cf. id. 8, 490, and 4, 800; Tert. Apol. 4.—
    D.
    Prov.:

    arcem facere e cloacā,

    to make a mountain of a mole-hill, Cic. Planc. 40.—
    II.
    Since castles were generally on a height, meton., a height, summit, pinnacle, top, peak (usu. poet. and in Aug. and postAug. prose), lit. and trop.
    A.
    Lit.:

    summā locum sibi legit in arce,

    upon the extreme height, Ov. M. 1, 27; cf. id. ib. 12, 43. —So,
    2.
    In partic.
    a.
    Of mountains:

    Parnasi constitit arce,

    Ov. M. 1, 467:

    arce loci summā,

    id. ib. 11, 393:

    Rhipaeae arces,

    Verg. G. 1, 240:

    flērunt Rhodopeïae arces,

    id. ib. 4, 461:

    septemque unā sibi muro circumdedit arces,

    id. ib. 2, 535:

    primus inexpertas adiit Tirynthius arces, i. e. Alpes,

    Sil. 3, 496; cf. Drak. ad id. 15, 305; Val. Fl. 3, 565:

    impositum arce sublimi oppidum cernimus,

    Petr. 116; cf. id. 123, 205, and 209.—
    b.
    Of houses built on an eminence, Petr. 121, 107, and 293.—
    c.
    Of the citadel of heaven:

    quae pater ut summā vidit Saturnius arce,

    Ov. M. 1, 163:

    summam petit arduus arcem,

    id. ib. 2, 306:

    sideream mundi qui temperat arcem,

    id. Am. 3, 10, 21.—
    d.
    Of the heavens themselves: aetheriae [p. 170] arces, Ov. Tr. 5, 3, 19:

    arces igneae,

    Hor. C. 3, 3, 10:

    caeli quibus adnuis arcem,

    Verg. A. 1, 250; cf. id. ib. 1, 259.—
    e.
    Of temples erected on an eminence:

    dexterā sacras jaculatus arces,

    Hor. C. 1, 2, 3.—
    f.
    Of the head:

    arx corporis,

    Sen. Oedip. 185; Claud. IV. Cons. Hon. 235.—
    B.
    Trop., height, head, summit, etc. (rare):

    celsā mentis ab arce,

    Stat. S. 2, 2, 131:

    summae laudum arces,

    Sil. 13, 771; Sid. Carm. 2, 173:

    ubi Hannibal sit, ibi caput atque arcem totius belli esse,

    head and front, Liv. 28, 42:

    arx eloquentiae,

    Tac. Or. 10.

    Lewis & Short latin dictionary > arx

  • 2 arx

    arcis f. [одного корня с arceo ]
    1) укреплённый замок, крепость, цитадель, акрополь, кремль ( munire arcem C)
    a. Romana Lримский кремль (вначале юго-зап. часть Капитолийского холма, впоследствии весь холм с крепостью и Капитолием)
    de arce capta Capitolioque occupato nuntii veniunt L — поступают сообщения о том, что крепость взята, а Капитолий занят
    arcem facere e cloacā погов. Cделать из клоаки цитадель (ср. «из мухи слона»)
    2) оплот, твердыня
    haec urbs, lux orbis terrarum atque a. omnium gentium C — этот город, светоч мира и оплот всех народов
    3) небесная твердь, заоблачные высоты, небо (a. siderea, arces aethereae O; arces igneae H; a. caeli VF)
    4) высота, вершина, тж. гора или холм ( Parnassi O)
    a. corporis SenTcaput
    5) убежище, прибежище, защита
    6) местопребывание, резиденция, центр, средоточие
    ubi Hannibal, ibi caput atque a. totius belli L — где Ганнибал, там руководство и центр всей войны
    7) высшая точка, верх, вершина ( eloquentiae T)

    Латинско-русский словарь > arx

См. также в других словарях:

  • Liste de locutions latines — Cet article contient une liste de locutions latines présentée par ordre alphabétique. Pour des explications morphologiques et linguistiques générales, consulter l article : Expression latine. Sommaire  A   B … …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»